
सुकुम्बासी समस्या राजनीतिको ‘बिक्री पसल’ कि सामाजिक बाध्यता ?
नेपालमा सुकुम्बासी समस्या दशकौँदेखि एउटा जटिल सामाजिक मुद्दाको रूपमा रहँदै आएको छ । तर, यो
नेपालमा सुकुम्बासी समस्या दशकौँदेखि एउटा जटिल सामाजिक मुद्दाको रूपमा रहँदै आएको छ । तर, यो
अर्थशास्त्रको सिद्धान्तले ब्याजदर घट्दा कर्जा माग बढ्ने र यसले लगानी विस्तार भई रोजगारी, उत्पादन र
ऋण, अनुदान, प्राविधिक सहायता र प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानीका दृष्टिकोणबाट नेपालको जलविद्युत क्षेत्रमा लामो समयदेखि भारतको
अन्ततः देशभरका उखु किसान फेरि आन्दोलित भएका छन् । सरकारले १६ वर्षदेखि दिँदै आएको अनुदान
सन् १९७१ नोभेम्बर १८ मा संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभाले नेपाललाई अतिकम विकसित मुलुकको सूचीमा सूचीकृत गरेको
जेठअघि विद्युतीय कारले केवल १० प्रतिशत अन्तःशुल्क, १३ प्रतिशत भ्याट र न्यूनतम भन्सार शुल्क तिर्नुपथ्र्यो
दिगो विकासका लागि विगत एक दशकदेखि नेपालले अनेक प्रयास गर्दै आइरहेको छ । सर्वप्रथम शून्य
वीर अस्पताल देशकै बूढो र जेठो अस्पताल हो, शताब्दी बढीको यो अस्पतालका धेरै आरोह–अवरोह छन्
विकास भन्नाले हामी धेरै कुरा बुझ्न सक्छौँ— आर्थिक प्रगति, सामाजिक रूपान्तरण, प्राविधिक उन्नति, शिक्षा र
विश्वका झन्डै २ सय ५ वटा अल्पविकसित, विकासोन्मुख, विकासशील र विकसित मुलुकका माझ हामी पनि
भारतसँगको व्यापार सम्झौताका कारण निकासी व्यापारको सम्भावना बढ्नुको साटो भारतीय उत्पादनले नेपाली बजारमा ढाक्दा नेपालका
कृषि र उत्पादन प्रणालीलाई ‘दया र अनुदान’ को नजरले होइन, ‘उद्यम र अर्थतन्त्र’ को नजरले