अझै बनेन सुकुम्बासीको आवास गृह

मुख्यमन्त्री एकीकृत बस्ती विस्तार कार्यक्रम अन्तरसुदूरपश्चिम प्रदेशको तीन ठाउँमा बनिरहेको ५७ वटा दुई कोठे आवास एक वर्षमा पनि बन्न सकेको छैन ।
कैलालीको भजनी नगरपालिका–९, भुरुवाको राजी बस्ती, कञ्चनपुरको वेटकोट नगरपालिका–५, धर्मपुरमा २५/२५ वटा र डोटीको दिपायल सिलगढी नगरपालिका–७, राजपुरको वादी बस्तीमा सातवटा आवास गृह निर्माण भइरहेको छ । तर गत वर्ष पुस महिनादेखि सुरु भएको निर्माण कार्य पूरा भएको छैन । स्थानीयका अनुसार निर्माण कम्पनीले आवास निर्माणका सामग्री उपलब्ध नगराएको हुनाले निर्माणमा ढिला सुस्ती भएको हो ।
मुख्यमन्त्री एकीकृत बस्ती विस्तार कार्यक्रम कार्यान्वयन गरिरहेको सुदूरपश्चिम प्रदेशको भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयले भजनीमा बीएण्डबी बिल्डर्स तथा वेदकोट र दिपायल सिलगढीमा नागार्जुन कन्स्ट्रक्सनले निर्माणको ठेक्का पाएका छन् । भजनीमा बीएण्डबीले एक करोड एक लाख २९ हजार ३ सय १६, नागार्जुनले वेदकोटमा एक करोड एक लाख ८० हजार ८२७ र दिपालय सिलगढीमा ३६ लाख ४० हजार ७ सय ९५ रुपैयाँ (भ्याटबाहेक) मा ठेक्का कबुल गरेका छन् । तर पनि निर्माण कम्पनीहरूले पेटी ठेकदारमार्फत घर निर्माण गराइरहेका छन् ।
स्थानीयका अनुसार बीएण्डबीले निर्माण सामग्री आफूले उपलब्ध गराउने पेटी ठेकेदार विष्णु डगौरालाई १५ लाख रुपैयाँ निर्माणको जिम्मा लगाएको छ । डगौराले निर्माण भइरहेको २५ वटा घरको चुलीसम्म स्ट्रकचर बनेको बताए । निर्माणाधीन घरमा छाना हाल्ने, प्लास्टर गर्ने, ग्यालरी जोड्ने, ट्वाइलेट बाथरुम बनाउने र रंग रोगन गर्ने काम बाँकी छ । उनले सामग्री उलब्ध भएमा अबको दुई महिनामा सबै घरको निर्माण पूरा गरी हस्तान्तरण गर्न सकिने बताए ।
एक वर्षदेखि घर निर्माण पूरा नहुँदा घर निर्माणका लागि भएको काठेघर भत्काएर जग्गा दिएका अल्पसंख्यक राजी समुदाय समस्यामा परेका छन् । “तत्कालै पक्की घर निर्माण गरेर दिन्छौं भनेपछि पुसको चिसोमा घर भत्काएर गोठमा बस्यौं,” राजीबस्तीकी बेर्ली राजीले भनिन्, “गत वर्षको चिसो खपी नसक्नु भयो । बर्खा पनि गोठमै काट्यौं । यसपालिको चिसोमा त नयाँ घर बस्न पाइएला भन्ने आशा थियो । त्यो पनि पूरा भएन ।”
स्थानीय बल्कु राजीले नयाँ घर पाउने आशमा चिसो र बर्खामा बालबालिका र बुढापाकालाई बचाउनै मुस्किल भइरहेको बताए । उनले नयाँ पक्की घर पाउनु खुशीको कुरो भए पनि निर्माणमा ढिलाइले गर्दा त्यो खुशी पाउन कठिन भएको बताए । “प्रदेश सरकारले घर बनाएर दिँंदै छ । यो हाम्रो लागि एकदमै खुसीको कुरा हो,” उनले भने, “हाम्रो समस्यालाई हेरेर छिट्टै घर बनाउन लगाउनु पर्छ ।”
यसैगरी, वेदकोटमा बनिरहेको मुक्तकमैया, मुक्तहलिया र आरक्ष पीडित समुदायको घर निर्माण कार्यको प्रगति पनि राजी बस्तीको जस्तै रहेको मन्त्रालयले जनाएको छ । तर दिपालय सिलगढीमा निर्माण कार्य सबैभन्दा सुस्त छ । मन्त्रालयका अनुसार सात घरमा दुई घरको निर्माण कार्य प्रारम्भ नै भएको छैन, तीन घरको जग हाल्ने काम मात्रै पूरा भएको छ र दुई वटा घरको मात्रै चुलीसम्मको संरचना तयार भएको छ । प्रदेश सरकारले ठेक्का लागि निर्माण कार्य प्रारम्भ भएको आयोजनाको म्याद चैत मसान्तसम्म थप्ने निर्णय गरेपछि आवास निर्माण कार्यको पनि स्वतः म्याद थपिएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।