हिमाल र पहाडबाट बगिरहेको पानी अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा निर्यात गरी बिक्री गर्ने योजना बनाउँदै खानेपानी मन्त्रालयले आज शुक्रबार बृहत अन्तक्र्रिया गरेको छ । नेपालको अन्य देशहरुसँग बढिरहेको व्यापार घाटा कम गर्ने र नेपालको पहिचान विश्व बजारमा फैलाउने उद्देश्यले मन्त्रालयले हिमालबाट बगेर आएको ग्लेशियर र स्प्रिङ वाटर निर्यात गर्ने विषयमा बृहत छलफल गरेको हो ।

विश्व सम्पदा दिवस, बिहीबार नेपालमा पनि विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइएको छ । विश्व सम्पदाको संरक्षण तथा संवद्र्धनका लागि नयाँ पुस्तालाई जागरुक बनाउन भन्दै हरेक वर्ष वैशाख ५ गते यो दिवस मनाइने गरिन्छ । यसैक्रममा काठमाडौं महानगरपालिकाको संयोजनमा विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत हनुमानढोका दरबारदेखि स्वयम्भू क्षेत्रसम्मको रुटमा अवस्थित सम्पदाको संरक्षण र यसको प्रवद्र्धनका लागि साताव्यापी सम्पदा मार्ग पदयात्रा कार्यक्रमको आयोजना गरिएको छ ।

शिक्षक सेवा आयोगमार्फत स्थायी भएर आएका शिक्षकहरूलाई सूर्योदय नगरपालिकाले हाजिर गर्न दिएको छैन । जिल्ला शिक्षा विकास इकाईले आफूहरूसँग सल्लाह नै नगरी शिक्षक पठाएको भन्दै सूर्योदय नगरपालिकाले हाजिरी गर्न नदिएपछि नयाँ जोशसहित विद्यालय पुगेका स्थायी शिक्षकहरू अलमल परेका छन् ।

आकाशमा कालो बादल छाउँदा कसरी रात काट्ने भन्ने चिन्ता छ । हावाहुरी चल्न सुरु हुँदा त्रिपालले छाएको छाप्रा उडाउने त्रास बोकेर दिन काट्दै आएको ४ वर्ष पुग्न लाग्यो छथर–३ पञ्चकन्याका शिवलाल लिम्बुको । उमेरले ५६ वर्ष पुगेका लिम्बु र उनकी ५७ वर्षीया श्रीमती फुलमाया लिम्बुको घर २०७२ साल वैशाख १२ गते गएको भूकम्पले भत्कायो । १ छोरासहित परिवारको ओत लाग्ने झुपडी नै भत्काएपछि बासको टाटीको छाप्रा त्रिपाले छाएर बस्न थाले । भूकम्पपीडितको नाममा राज्यले दिएको एउटा त्रिपाल र ५ हजार पाए ।

दाङका पहाडी गाउँपालिका बंगलाचुलीको वडा नं. ४ र ८ को १५ हेक्टर जमिनमा चैते धान रोपाइँ सुरु भएको छ । चैतमा धान रोप्दा किसानले दुई सिजन धानखेती गर्न सक्ने र त्यसबाट किसानलाई राम्रो आम्दानीसमेत हुने भएपछि बंगलाचुली गाउँपालिका–३ को हासिपुर र वडा नं. ८ को डोहटे र कोइराले भन्ने स्थानमा चैते धान रोपिएको बंगलाचुली गाउँपालिका कृषि शाखाका प्रमुख दानसिंह रोकायाले बताए । शाखा प्रमुख रोकायाका अनुसार कार्यालयले किसानलाई पोत्साहन स्वरुप १५ क्विन्टल धानको बीउ प्रदान गरेको छ ।

जुम्लाको तिला गाउँपालिका–५ चुलाकोटकी आशा कामी ढाका बुनाइमा व्यस्त छिन् । पहिले खेतीपातीमा दैनिकी बिताउने कामी अहिले ढाकाका रुमाल, पछौरा, पटुका, गलबन्दीलगायत सामग्री बनाउन व्यस्त हुने गरेकी हुन् । उनी जस्तै तिला गाउँपालिका–३ कुडारीकी कल्पना भट्टराई पनि ढाका बुन्ने शीप सिकिरहेकी छन् ।

प्रदेश नम्बर २ को अस्थायी राजधानी जनकपुरका चर्चित मिठाइ पसलको अवस्था निकै कमजोर रहेको पाइएको छ । बाहिरबाट हेर्दा निकै आकर्षक देखिने मिठाइ पसलको मिठाइ उत्पादन गर्ने ठाउँको अवस्था भने फोहोरले भरिएको पाइएको हो । उपभोक्तालाई लोभ्याउन र मनग्य आम्दानी गर्न केही मिठाइ पसलले आफ्नो उत्पादनमा अत्यधिक फिट्करी, हाइड्रो, सेफालाइट जस्ता प्राणघातक केमिकलको प्रयोग गरेको खुलासा भएको छ ।

रौतहटको चन्द्रपुर नगरपालिकाका नगरप्रमुख रामचन्द्र चौधरीले चन्द्रपुर नगर उद्योग वाणिज्य संघको भवन निर्माण रोक्न आदेश दिएका छन् । केही साता अघिमात्र आफंै उपस्थित भएर शिलान्यास गरेको नगर उद्योग वाणिज्य संघको भवन निर्माण तत्काल रोक्न पत्राचार गरेपछि उनको दोहोरो चरित्र रहेको भन्दै व्यापारीहरू आक्रोशित भएका छन् । चन्द्रपुर नगरपालिकाले वडा नं. ५ मा निर्माण हँुदै गरेको चन्द्रपुर नगर उद्योग वाणिज्य संघ तथा चन्द्रनिगाहपुर सिटि जेसिजको भवन निर्माणको काम रोक्न नगरपालिकाले पत्र पठाएपछि नगरप्रमुखको चरित्र दोहारो भएको भन्दै व्यापारीहरूले चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।

नेपाली कांगे्रसका उपसभापति विमलेन्द्र निधिले प्रदेश र संघीय सरकारबीचको खिचातानीले बारा र पर्साका हावाहुरी पीडित अन्योलमा परेको बताएका छन् । बाराको सिमरामा आयोजित कांग्रेस प्रदेशस्तरीय अन्तरक्रिया कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै नेता निधिले उक्त कुरा बताएका हुन् । वर्ष अगावै पीडितले घर पाउनु पर्ने कुरामा जोड दिँदै नेता निधिले संघीय र प्रदेश सरकारलाई नअल्मलिन आग्रह गरेका थिए । मुलुक संघीयतामा गएकाले प्रदेशभित्रका जिल्लामा प्रदेश सरकार आफैले संघीय सरकारको मुख नताकी पुनर्निर्माणमा चाँडोभन्दा चाँडो पहल गर्न सुझाएका थिए । निधिले पुनर्निर्माणमा जुट्न प्रदेश कांग्रेसका सबै नेता तथा कार्यकर्तालाई आग्रह गरेका थिए ।

एक दशकअघि बाक्लोबस्ती रहेको जिल्लाको छथर गाउँपालिका सुक्खाग्रस्त भएसँगै बसाइँ सराइले गाउँ नै रित्तिन थालेको छ । खानेपानी अभाव तथा वन्यजन्तुका कारण गाउँ रित्तिन थालेका हो ।

व्यावसायिक रूपमा घोडा पाल्न छोडेपछि प्रोत्साहनका लागि इलाममा यससँग सम्बधित कार्यक्रम अघि सारिएको छ । किसानलाई घोडा पाल्दा सहज होस् भनेर सयसँग सम्बन्धित कार्यक्रम अघि सारिएको हो । पहिला पहिला जिल्लाका ग्रामीण भेगमा धेरै किसानले घोडा पालन गर्दथ्ये । तर सडकको सहजतासँगै यहाँका किसानले घोडा पाल्न छोडेपछि घोडापालन किसान लक्षित कार्यक्रम अघि बढेको छ । सूर्योदय नगरपालिका–८ को कन्याम दूध चिस्यान केन्द्र तथा प्रशोधन केन्द्रले किसानलाई घोडाको जुरी गद्दी बनाउने तालिम नै दियो ।

बिस्का जात्राको तेस्रो दिन काठमाडौंको टोखास्थित पोखरीमा विभिन्न मन्दिरको खट परिक्रमा गरिँदै ।

पाल्पाको तिनाउँ गाउँपालिकाले फुसको छानो विस्थापन गर्ने कार्यक्रमअन्तर्गत गाउँका विपन्न परिवारलाई जस्तापाता सहयोग गरेको छ । गाउँपालिकाका विपन्न परिवारको आर्थिक अवस्था हेरेर फुसको छानोमा आगोलागी तथा हावाहुरीको समस्या हुने भएकाले उनीहरूलाई कर्कट पाताको घर छाउनका लागि गाउँपालिकाको फुसको छानो हटाउने कार्यक्रमअन्तर्गत जस्तापाता वितरण गरिएको गाउँपलिकाका अध्यक्ष ओमबहादुर घर्तीमगरले बताए ।

जस्ताको टहरामा कष्टकर जीवन बिताउँदै आएकी इन्द्रावती गाउँपालिका–११ स्थित विस्देउटारकी मनु माझी (१०६) आफूले नयाँ घर पाउने कार्यक्रममा सहभागीमात्रै भइनन् आफ्नो खुसीसमेत प्रकट गरिन् । वि.सं १९९०, २०४५ र २०७२ को भूकम्प अनुभव गरेकी उनले वृद्धा अवस्थामा भए पनि नयाँ घरमा बस्न पाउने सपना साकार भएको सुनाइन् ।

सरकारी जग्गा व्यक्तिको नाममा सारिएको बहस चलिरहँदा भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिवी निवारण मन्त्री पद्माकुमारी अर्यालले कुनै पनि हालतमा सरकारी जग्गा व्यक्तिका नाममा दर्ता गर्न रोक्ने बताएकी छन् ।