बाँझो जग्गा भाडामा लिएर कृषि उत्पादन

पर्वत– पर्वतको महाशिला गाउँपालिकाले बाँझो जमिन उपयोग गर्ने भएको छ । बढ्दो युवा पलायन, बाँदर आतंक, जनशक्ति अभावले उत्पादनयोग्य जमिन पनि बाँझै रहने क्रम बढेपछि गाउँपालिकाले यस्तो नीति लिएको हो । पालिकाभित्रका ६ वटै वडामा खाली तथा बाँझो जमिनलाई उपयोग गरी कृषि तथा पशुउपज उत्पादनका लागि भाडामा लिन लागिएको हो ।

बाँझो जमिनमा गाउँपालिका आफैले स्वयंसेवक परिचालन गरी बालीनाली, फलफूल तथा पशुपालन गर्ने भएको छ । बाँझो जमिनलाई उपयोग गरी कृषि उत्पादन बढाउनुका साथै रोजगार सिर्जना गर्ने उद्देश्यले गाउँपालिकाको १७ औं गाउँसभाले कृषि संस्था सञ्चालन तथा व्यवस्थापन ऐन २०८१ पारित गरेको थियो । सम्वन्धित जग्गाधनीले पालिकाको उपयोगका लागि जग्गा उपलब्ध गराउन चाहेमा सम्बन्धित वडा कार्यालय वा गाउँपालिकाको कृषि शाखामा सम्पर्क गर्न अनुरोध गरेको छ ।

जग्गा उपलब्ध गराउनका लागि जग्गा बाँझो राख्नुपरेको कारण, बसाइँसराइ, सक्रिय जनशक्ति अभावलगायतका कारण उल्लेख गर्नुपर्ने, कम्तीमा १० वर्षका लागि जग्गा उपयोग गर्न दिन सहमत रहेको एकाघरका सदस्यको हस्ताक्षरसहितको निवेदन, जग्गाधनी पुर्जाको प्रतिलिपि र कर तिरेको रसिदसहित चैत मसान्तभित्र बुझाउन पालिकाले आग्रह गरेको छ । पालिकाले जग्गाको मूल्यांकनको आधारमा समितिको सिफारिस र पालिकाको वार्षिक स्वीकृत कार्यक्रमबमोजिम शुल्क निर्धारण गरी यथोचित सम्बोधन गर्ने जनाएको छ ।

गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत देवेन्द्र पाण्डेयले बाँझो रहेको सबै क्षेत्रफलको जमिन उपयोग गरिने जानकारी दिए । उनका अनुसार भौगोलिक आधारमा खेतीबाली लगाइने भएको छ । कोदो, मकै, गहुँ, जौ, धान, आलु, विभिन्न फलफूल र व्यावसायिक बाख्रा, कुखुरा, भैसीपालन फार्म सञ्चालन गरिने जानकारी दिए । यसका लागि एक घर एक रोजगार कार्यक्रम अन्तर्गत पालिकाले नियुक्त गरेका स्वयंसेवकलाई नै परिचालन गरिने उनले बताए ।

गाउँपालिकाका अध्यक्ष इश्वरी भुसालले पालिकाले कृषिमार्फत समृद्धि हासिल गर्ने उद्देश्य बोकेर यो कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएको छ । गाउँबाट बसाइँसराइ जाने क्रम बढेपछि खेतबारी बाँझो हुने क्रमसमेत बढेपछि पालिका आफैले उपयोग गर्नुको विकल्प नदेखिएको हो । यसअघि पालिकाले गाउँ फर्कने नागरिकलाई प्रोत्साहन स्वरुप एक लाख नगद र ६ महिनाका लागि पुग्ने खाद्यान्नसमेत नि:शुल्क उपलव्ध गराउँदै आएको छ ।

तर पनि गाउँ फर्कनेको आकर्षण बढ्न नसकेपछि अब पालिकाले आफ्नै जनशक्ति परिचालन गरेर बालीनाली लगाउने योजना बनाएको उनले बताए । पालिकाले गत आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ देखि फलफूल विस्तार कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छ । कृषकहरूलाई पूर्ण अनुदानमा ओखर, मेकाडेमियानट, अम्बा, कागती, सुन्तला, केरालगायतका फलफूलका बिरुवा वितरण गरेको थियो । बाँदर आतंक र जनशक्ति अभावका कारण अन्नबाली लगाउन छाडेका कृषकले फलफूल विस्तार गरिरहेको अध्यक्ष भुसालले बताए ।