श्रमदान अभियान प्रभावकारी

जुम्ला– गाउँमा कतै कुलो भत्क्यो, बाटो बिग्रियो, धारामा पानी आउन छोड्यो वा चौतारा भत्किय, मन्दिर जीर्ण भयो भने एउटा पत्र बोकेर पालिका धाउनेको लाम हुन्छ । गाउँले मिलेर गर्न सकिने पुनर्निर्माण तथा सामान्य मर्मतका लागि पनि पालिकाकै मुख ताक्ने प्रवृत्तिको विकास भएको छ । जसले गर्दा टुक्रे योजनामा बजेट माग्ने, काम चलाउ विकास गर्ने उपलब्धि नदेखिने समस्या उस्तै छ ।

सानाभन्दा साना योजनाको मर्मत तथा पुनर्निर्माणका लागि बजेट माग्ने परिपाटि बढेपछि जुम्लाको तातोपानी गाउँपालिकाले विगत ७/८ महिनायता श्रमदान अभियान सुरु गरेको छ । हरेक महिनाको दोस्रो शनिबार श्रमदान गर्ने निर्णयअनुसार सुरु भएको अभियान प्रभावकारी देखिएको छ ।

उक्त अभियानले हालसम्म निरन्तरता पाएको छ । श्रमदान अभियानअन्तर्गत साउन भदौमा बाढीले भत्केका, पुरिएका सिँचाइ कुलो निर्माण गरी खेतमा रोपाइँमात्र भएको छैन । नाङ्गा डाँडामा वृक्षरोपण, मठमन्दिरको मर्मत, प्रतिक्षालय निर्माण, पर्यटकीय क्षेत्र तातोपानी, बाटोघाटोलगायतका सफाइ काम भएका छन् ।

हालसम्म वडा नं ३ को ता ज्युलोको सिँचाइ कुलो, वडा नं २ र ३ को लाछु ज्युलोको सिँचाइ कुलो, वडा नं ६ को भत्केको प्रतिक्षालय,वडा नं ४ को मन्दिर,वडा नं ४ मा वृक्षरोपण, पर्यटन क्षेत्र तातोपानी सरसफाइलगायतका काम भइसकेका छन् । विगतमा यस्तै कामका लागि पनि पालिकामा योजना माग्न आउनेको ताँती हुन्थ्यो ।

तर हामीले सबै मिलेको खण्डमा सानातिना विकास श्रमदान गरेरै हुन्छ भन्ने देखाउन र श्रम संस्कृतिको विकास गराउन श्रमदान अभियानको थालनी गरिएको तातोपानी गाउँपालिका अध्यक्ष नन्दप्रसाद चौलागाईंले बताए ।

उनले भने, ‘हामीले दर्जनौं योजना श्रमदानबाटै निर्माण तथा पुनर्निर्माण गरिसकेका छौं । विगतमा यस्तै योजनाका लागि जाने बजेट बचेको छ । वडा बस्तीबाट माग भएर आइसकेपछि मात्रै कहाँ श्रमदान गर्ने भनेर सूचना जारी गरी काम गर्दै आएका छौं । तर अभियानमा अपेक्षित रूपमा नागरिकलाई जोड्नसकेका छैनौ । तथापि हाम्रो अभियान सफलता उन्मुख छ ।’

‘गाउँबस्तीबाट माग भइरहेका योजनामा पालिकाभरका जनप्रतिनिधि कर्मचारी, नागरिक अगुवा, पत्रकार राजनीतिकर्मीले नि:शुल्क श्रमदान गर्नेछौं । सार्वजनिक काममा ठग्ने र श्रमदानमा कन्जुस्याइँ गर्ने प्रवृत्तिको अन्त्य गर्दै विकासमा सबैलाई जोड्ने अभियान हो,’ अध्यक्ष चौलागार्इंले भने । यो अभियानलाई पाँच वर्षसम्मै निरन्तरता दिइने पालिकाको लक्ष्य छ ।

पालिकाकी उपाध्यक्ष रेवती रावल भन्छन्, ‘गाउँमा उपभोक्ताले काम गर्न नसकेका अधुरा योजना, बाढीपहिरो भत्किएका संरचनाको मर्मतका लागि प्रत्येक महिनाको दोस्रो शनिबार गाउँगाउँ पुग्ने गरेका छौं । सानातिना काम गर्न पनि बजेट नै चाहिन्छ भन्ने नागरिकको सोचाइ छ । श्रमदान अभियानले त्यो भ्रम चिरेको छ ।’ सरकारबाट माग्ने मात्रै प्रवृत्ति बढेको बेला नागरिकले पनि दायित्व पूरा गर्नुपर्छ भन्ने विषयमा जोड दिएका छांै ।

सामग्री खरिदमा २० लाख बजेट

श्रमदान गर्दा चाहिने आवश्यक सामान खरिद गर्न तातोपानीले चालू आर्थिक वर्षमा २० लाख बजेट विनियोजन गरेको तातोपानीका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत तीर्थबहादुर कठायतले बताए । सुरुसुरुमा आवश्यक पर्ने सामान (सिमेन्ट, पन्जा) कर्मचारीबाट उठाएर खरिद गर्‍यौं ।

उनले भने, ‘सधै पैसा उठाएर सम्भव नहुने । गाउँमा गएको बेला कोसँग माग्ने ? कतै सिमेन्ट चाहिने कतै के चाहिने । त्यस्तै समस्यालाई मध्यनजर गर्दै श्रमदान गर्दा आवश्यक पर्ने सामग्री खरिद गर्न २० लाख छुटाएका छाैं ।’ विनियोजित बजेटबाट आवश्यकता अनुसार सिमेन्ट, छड, ढुंगा, गिट्टी बालुवालगायतका सामग्री खरिद गरिने छ ।

श्रमदान अभियानमा समुदायलाई जोडन सकिएको छैन । हाल जनप्रतिनिधि र कर्मचारीको मात्रै उल्लेखनीय सहभागिता हुने गरेको छ । श्रमदान अभियान सुरु भएयता पालिकामा साना योजना माग्नेको संख्या घटेको छ । कोही माग्न आए पनि त्यस्ताखाले योजना श्रमदानबाटै निर्माण हुन्छ भनेर पठाउने गरिएको उनको भनाइ छ ।

श्रमदान अभियान प्रभावकारी र प्रशंसायोग्य भएकाले यसलाई निरन्तरता दिन नागरिकले सक्दो सहयोग गर्नुपर्ने स्थानीय युवा नवराज बुढाले बताए । श्रमदानबाट निर्माण गरेको खण्डमा अपनत्वको भावना पनि विकास हुने भएकोले सबैलाई जोड्नुपर्ने उनको भनाइ छ ।