महँगी बढ्ने क्रम रोकिएन

अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पेट्रोलियम पदार्थको मूल्यसँगै डलरको भाउ बढ्नु तथा रुस–युक्रेन युद्ध लम्बिनुका कारण महँगी घट्न सकेको छैन भने सरकारले ४ वटा वस्तुको आयात प्रतिबन्धलाई निरन्तरता दिँदा पनि विदेशी विनिमय सञ्चितिमा पनि सुधार देखिएन । गत भदौमा ३.४९ प्रतिशत रहेको मूल्यवृद्धि दर यसपलिको भदौमा ८.६४ प्रतिशत पुगेको नेपाल राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।
चालू आर्थिक वर्ष २०७९/०८० को पहिलो महिनामा वार्षिक बिन्दुगत उपभोक्ता मुद्रास्फीति ८.२६ प्रतिशत रहेको थियो । तर, दोस्रो महिनामा वार्षिक बिन्दुगत उपभोक्ता मुद्रास्फीति ८.६४ प्रतिशत पुगेको छ । भदौको मूल्यवृद्धि गत ६ वर्षकै उच्च हो ।
गत आर्थिक वर्षमा पनि महँगी सरकार तथा नेपाल राष्ट्र बैंकको काबुभन्दा बाहिर गएका कारण विगत ६ वर्षयताकै सबैभन्दा बढी मूल्यवृद्धि भएको थियो । राष्ट्र बैंकले प्रकाशित गरेको गत आर्थिक वर्षको विवरणअनुसार असारमा मूल्यवृद्धि ८.०८ प्रतिशत पुगेको थियो भने वार्षिक औषत मूल्यवृद्धि ६.३२ प्रतिशत पुगेको थियो ।
शुक्रबार भदौको आर्थिक अवस्था सार्वजनिक गर्दै राष्ट्र बैंकले खाद्यान्नको भाउ ८.१७ प्रतिशतले बढ्दा गैरखाद्यको ९.०२ प्रतिशतले बढेको उल्लेख गरेको छ । फलफूल, घ्युतेल, रेष्टुरेन्ट तथा होटल, मदिराजन्य पदार्थदेखि तरकारीसम्मको भाउ बढेको छ भने स्वास्थ्य सेवादेखि फर्निसिङ, घरायसी उपकरण, शिक्षा लगायतको भाउ पनि बढेको राष्ट्र बैंकको तथ्यांकले देखाएको छ ।
हिमाली क्षेत्रमा ६.६८ प्रतिशत मुद्रस्फीति छ भने काठमाडौंमा ७.६२ प्रतिशत तथा तराईमा ९.३३ प्रतिशतले मुद्रास्फीति बढेको छ । तर, पहाडमा भने ८.८२ प्रतिशतले मुद्रस्फीति बढेको छ ।
यसैगरी, चालू आर्थिक वर्षको दोस्रो महिनामा रेमिट्यान्स आयमा थोरै सुधार भए पनि विदेशी मुद्राको सञ्चिति भने घटेको छ । विदेशी मुद्राको सञ्चिति ८ अर्ब ६९ करोड रुपैयाँले घटेको छ । तर, घट्ने क्रम भने सुस्त भएको छ । किनकि साउनमा १७.९५ अर्बले घटेको विदेशी मुद्रा सञ्चिति भदौमा ८ अर्ब ६९ करोडले घटेको हो । तर, साउनको तुलनामा भदौमा २ अर्ब ६२ करोड रेमिट्यान्स बढी नेपाल भित्रिएको छ । भदौमा मात्र ९४ अर्ब ८३ करोड रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको हो । गत वर्ष भदौमा ७९ अर्ब ४१ करोड रेमिट्यान्स नेपाल भित्रिएको थियो । रेमिट्यान्स आय गत आर्थिक वर्षको दुई महिनाको तुलनामा ११.३ प्रतिशतले वृद्धि भई १ अर्ब ४७ करोड डलर पुगेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । नेपाली रुपैयाँमा रेमिट्यान्स १९.८ प्रतिशतले वृद्धि भई १ खर्ब ८७ अर्ब ४ करोड पुगेको छ ।
रेमिट्यान्स आयमा सुधार भए पनि विदेशी मुद्रा सञ्चितिमा सुधार नआएका कारण चालू आर्थिक वर्षको दुई महिनाको आयातलाई आधार मान्दा हाल रहेको विदेशी मुद्रा सञ्चितिले ९ महिनाको वस्तु आयात र ७.७ महिनाको वस्तु तथा सेवा आयात धान्न पर्याप्त रहने देखिएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।
यसैगरी, साउनमा २२ अर्ब ६३ करोड घाटामा रहेको शोधनान्तर भदौमा २३ अर्ब ६८ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । गत भदौमा पनि शोधनान्तर ८३ अर्ब ४१ करोड रुपैयाँ घाटामा थियो । चालू खाता घाटा दोस्रो महिनामा पनि ऋणात्मक छ । साउनमा १६ अर्ब २६ करोडको घाटामा भदौमा ३७ अर्ब १८ करोड घाटामा पुगेको छ ।