काठमाडौंको अस्तव्यस्त पार्किङ

काठमाडौं महानगरपालिकाले यतिबेला जनप्रतिनिधि पाएको छ । नयाँ जोस–जाँगर भएका महानगर प्रमुख, त्यस्तै उपप्रमुखको जित भएको छ । महानगरमा समस्याका चाङ थुप्रिँदै गइरहेको छ, अब समाधानको पहल हुनेमा आशावादी बनौं । फोहोर व्यवस्थापनको गाँठो बिस्तारै फुकेको छ । फोहोरजस्तै अर्को समस्या भनेको महानगरमा पार्किङ, जुन अभाव छ । जसका कारण जथाभावी रूपमा सवारी पार्किङ हुने गरेको पाइन्छ । महानगरले अनधिकृत रूपमा पार्किङ गरिराखेका सवारी साधनलाई उठाई लाने कार्य तीव्र रूपमा गर्दै आइरहेको देख्न सकिन्छ । महानगरका नगर प्रहरी, नेपाल प्रहरी तथा ट्राफिक प्रहरीको संयुक्त टोलीले यी कार्य गर्दै आइरहेका छन् । हुन त यो कार्य कुनै नयाँ कार्यको थालनी भने होइन, पहिल्यैका कार्यको निरन्तरता मात्र हो भन्न सकिन्छ ।
विशेष गरी पुतलीसडक, अनामनगर, बबरमहललगायतका क्षेत्रमा जथाभावी रूपमा पार्किङ गरिएका मोटरसाइकलहरूप्रति लक्षित गरी महानगरको आँखा गइरहेको हुन्छ । यसका अतिरिक्त गाडीमा लक लगाउने तथा लस्करै पार्किङ गरिराखेका मोटरसाइकलमा सिक्री बाँध्ने कार्य ट्राफिक प्रहरीबाट नभएका भने होइनन् । अव्यवस्थित पार्किङ गर्नेलाई कारबाही गर्नु नियम कानुनभित्रका कार्य हुन् । यसरी कारबाही गरिरहँदा हामी सवारी चालकले कहाँ पार्किङ गर्ने हो, त्यो ठाउँको व्यवस्था महानगरले गर्नुपर्छ कि पर्दैन ?
मानौं, कुनै मानिस कामविशेषले पुतलीसडक गयो भने उसको सवारी पार्किङ कहाँ गर्ने भन्ने कुरा कि स्वयम् सवारी चालकले जिम्मा लिनुप¥यो । यदि त्यस क्षेत्रमा पार्किङ छैन भने महानगरले निश्चित स्थान र शुल्क लिन ठाउँको व्यवस्था त गरिदिनुप¥यो नि ! दिनहुँ सडकपेटीमा कहाँ–कहाँ पार्किङ गरिरहेको छ भनी गाडी लिएर ट्रकका ट्रक सवारी उठाउनुको विकल्प पनि खोज्नुपर्छ कि पर्दैन, यता पनि त महानगरको ध्यान जानुप¥यो नि ! यदि ध्यान नदिने हो भने निश्चित ठाउँअनुसारको पार्किङको व्यवस्था महानगरले गरिदिनुप¥यो । कसैको निजी सवारी साधन उठाएर लाने अधिकारप्राप्त महानगरले निश्चित ठाउँमा पार्किङ गर्ने व्यवस्था किन नगर्ने ?
एउटा राजस्व वृद्धिका निमित्त नागरिकलाई दुःख दिँदैमा के समृद्ध नेपाल सुखी नेपालीको परिकल्पना गर्न सकिन्छ । यी र यस्ता कुरा, जुन नागरिकसँगको प्रत्यक्ष सरोकार राख्ने विषयको सम्बोधन गर्न नयाँ जनप्रतिनिधिसँग आग्रह गर्नुको विकल्प छैन । एउटा सवारी चालकले उपयुक्त पार्किङ गर्ने ठाउँ नपाउँदा उसले प्रयोग गर्ने भनेकै सडकपेटी नै त हो । आम सवारी चालकलाई पनि कहाँ रहर छ र सडकपेटीमा पार्किङ गर्न ? तर बाध्यताको अगाडि कसको के लाग्छ ?
काठमाडौंका साँघुरा सडक, त्यसमाथि पार्किङको उपयुक्त व्यवस्था नहुनु, सडकको क्षमताभन्दा दोब्बर–तेब्बर सवारी भार थेग्न नसक्ने अवस्था आइसक्यो । यसैअनुरूप सवारी चाप बढ्ने हो भने न सडकले भार थेग्न गाह्रो पर्छ, न त पार्किङकै क्षमताले नै पुग्न सक्छ । यसका निमिक्त उपयुक्त समस्याको समाधान बेलैमा नगर्ने हो भने सवारी जाम बढ्दै जान्छ । उता पार्किङ अभावले गर्दा महानगर सवारी उठाउनैमा व्यस्त रहन्छ । कारबाही मात्र समस्याको समाधान होइन, यसको दीर्घकालीन समाधानको बाटो खोज्नुपर्छ ।