कोरोनाले उपभोक्ताको खर्च गर्ने क्षमता प्रभावित भएको छ

स्टयाण्डर्ड चार्टर्ड बैंक नेपालका कन्जुमर, प्राइभेट एण्ड विजनेस बैंकिङ प्रमुख सुधिर शर्माले सन् १९९० को दशकको सुरुवातमा ग्रिण्डलेज बैंकबाट आफ्नो करियर सुरू गरेका हुन् । तीन दशकदेखि लगातार उपभोक्ता कर्जा, पोर्टफोलियो म्यानेजमेन्ट, रिकभरी, डिजिटललगायतका क्षेत्रमा विभिन्न शाखामा काम गरेका शर्मा बैंकको रणनीतिअनुरुप विभिन्न सूचकको लक्ष्य भेट्न मरिमेट्ने बैंकर हुन् । नेपाल बैंकर्स संघअन्तर्गतको कार्ड इण्डष्ट्रि काउन्सिल अफ नेपालका अध्यक्ष पनि रहेका शर्मासँगको कुराकानीको सार :

हाल बैंकहरुले कन्जुमर फाइनान्सिङजस्ता अनुत्पादक क्षेत्रमा बढी कर्जा दिए भन्ने नीति निर्माताहरुको आरोप छ । अर्थतन्त्र समस्यामा परेका बेला यस्ता क्षेत्र पनि नमर्ने तथा उत्पादक क्षेत्रमा पनि कसरी कर्जा प्रवाह गर्ने ?
बैंकहरुले सधै वयक्तिगत तथा व्यावसायिक दुवै क्षेत्रको लागि आफ्नो सेवा प्रवाह गर्नमा केन्द्रित हुन्छ । बैंकले यसरी उत्पादकत्व बढाउन व्यवसाय प्रवद्र्धन वा सहयोग गर्दा प्रत्येकको आजश्यकता तथा प्राथमिकतालाई ध्यानमा राख्ने गर्दछ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले सधैं नियामक निकायद्वारा निर्देशन भए बमोजिम देशको समग्र अर्थतन्त्रलाई सहयोग गर्ने हो । त्यसैले कन्जुमर फाइनान्सिङले पनि वित्तीय परिचालन गर्न मद्दत गर्दछ । जसबाट व्यक्तिगत तहमा पनि पुँजी निर्माण तथा सहयोग पुग्दछ । जुन समग्रमा अर्थतन्त्रको लागि नै सहयोगी हुन्छ ।

विश्वव्यापी महामारी कोरोनाको असर नेपाली बैंकहरुमा प-यो । त्यसमा पनि सबैभन्दा बढी कन्जुमर फाइनान्सिङ त बन्द नै भयो । यसले बैंकको व्यवसायमा कस्को प्रभाव पारेको छ ?
कोरोनाले विश्वकै अर्थतन्त्रमा प्रभाव पारेको बेला नेपाल अछुतो हुने कुरै भएन । यसले व्यक्तिगतरूपमा आम्दानीमा पनि प्रभाव पारेको छ । जसका कारण उनीहरूको खर्च गर्ने क्षमता तथा प्रवृत्तिमा पनि असर परेको छ । धेरै जसो ग्राहकले त आफ्ना लागनीका योजनाहरु पनि परित्याग गरेका छन् वा योजना पछि सारेका छन् । जसका कारण बैंक तथा वित्तीय संस्थाको व्यवसायमा असर परेको छ ।
यस पटकको निषेधाज्ञाभन्दा अगाडि बिस्तारै आर्थिक गतिविधि सञ्चालन हुन सुरु भएको थिए । विस्तारै बजारमा ऋणको माग बढ्दै थियो । हामी बिस्तारै आशावादी हुँदै थियौं । तर अचानक फेरि यो दोस्रो लहरले केही असर गर्ने देखियो । हेर्दे जाउँ ।

नेपालका बैंक तथा वित्तीय संस्थाको सबैभन्दा बढी नाफामुखी क्षेत्र कन्जुमर फाइनान्सिङ नै हो भनिन्छ । सहकारीदेखि फाइनान्स कम्पनी, विकास बैंक अनि वाणिज्य बैंक, सबैको मुख्य आय कन्जुमर फाइनान्सिङ नै हो ?
तीव्र शहरीकरण तथा एकल परिवार बढ्दै गएका कारण मानिसको वित्तीय आवश्यकता पनि बढ्दै छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरु नेपाल राष्ट्र बैंकको नियामकीय निर्देशनबाट परिचालित हुन्छन् । समय समयमा नेपाल राष्ट्र बैंकले प्रदान गर्ने निर्देशनलाई मान्दै बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरु सञ्चालन भएका छन् । नियामकले बेला बेलामा दिएका यस्ता निर्देशनले बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले कुनै पनि सेवा प्रदान गर्दा पालना गर्नु पर्ने नियम तथा सेवा शुल्क, तथा अन्य शुल्कहरु पनि तोकिदिएको छ । बैंकले आफना ग्राहकलाई सेवा तथा सेवा शुल्क तथा अन्य जानकारी पारदर्सीरूपमा यी सेवा प्राप्त गर्नु अगाडि नै दिएको हुन्छ । बैंकले आफ्नो आधार दरको अनुसार ऋणको ब्याज लिन्छ र ग्राहकको अनुमति तथा जानकारीमा मात्रै ती परिवर्तन हुन्छन् । साथै बैंकले राष्ट्र बैंकको नेट इन्ट्रेस्ट स्प्रेडको अनसरण गर्नु पर्ने हुन्छ । त्यसैले बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरु राष्ट्र बैंकको नियामकीय संरक्षणमा पारदर्सीरूपमा सञ्चालन भएका हुन्छन् । ग्राहकको बढ्दो आवश्यकताअनुरुप साना साना कन्जुमर फाइनान्सिङका सेवा प्रदान गर्दा कति छिटो ऋण स्वीकृत हुन्छ र ग्राहकको आवश्यकता कति परिपूर्ति हुन्छ बैंक तथा वित्तीय संस्थाको आम्दानी त्यसैमा भर पर्दछ ।

नेपालका बैंक तथा वित्तीय संस्थाले किन कन्जुमर फाइनान्सिङमा नयाँ प्रोडक्ट ल्याउन सकेनन् ?
नयाँ नयाँ प्रोडक्ट ल्याउने काम निरन्तरको प्रयासमा हुने हो । तर हरेक सेवा वा प्रोडक्टको डिजाइन गर्दा ग्राहकको आवश्यकता तथा नियामकको निर्देशनको अधिनमा रहेर गरिएको हुन्छ । स्टयान्डर्ड चार्टर्डको कुरा गर्ने हो भने यसका सेवा वा प्रोडक्ट विभिन्न बजार तथा ग्राहकका आवश्यकतालाई मध्यनजर गरेर गरिएको छ । हाम्रो बैंकले दिने विभिन्न सेवा तथा प्रडक्टको विकास तथा बजारको आवश्यकता अनुरुप परिमार्जन पनि हुँदै गएको छ । त्यसैगरी ग्राहकको आवश्यकता तथा बजारमा चाहना अनुरुप डिजिटल आवश्यकताको महसुस गरेर बैंकले विभिन्न डिजिटल समाधानको पनि विकास गर्दै गइरहेको छ ।

स्टयान्डर्ड चार्टर्ड बैंकको समग्र कर्जामध्ये कन्जुमर फाइनान्सिङले कत्ति हिस्सा ओगट्छ ?
स्टयान्डर्ड चार्टर्ड बैंक घर कर्जा, सवारी साधन कर्जा, व्यक्तिगत ऋण, क्रेडिट कार्डजस्ता नेपालको कन्जुमर फाइनान्सिङका विभिन्न सेवामा हरेक दृष्टिकोणबाट पहिलो बैंक हो । कूल कर्जमा कन्जुमर फाइनान्सिङको ५० प्रतिशत हाराहारीको हिस्सा छ ।

स्टयान्डर्ड चार्टर्ड बैंकको कन्जुमर फाइनान्सिङमा के नयाँ प्रोडक्ट छ, वा आउँदैछ ?
अगाडि नै भनिए झैैं ग्राहकको आवश्यकताअनुरुप नयाँ–नयाँ सेवाहरु निममितरूपमा विकास गर्दै प्रवद्र्धन गर्दै जाने बैंकको नीति हो । हामी केही नयाँ सेवाको तयारीमा लागिरहेका छौं ।