केएमसी एजुकेसनल नेटवर्कद्वारा सञ्चालित हिमालय कलेज अफ इन्जिनियरिङ, काठमाडौं मोडेल कलेज र अपोलो इन्टरनेसनल कलेजको संयुक्त आयोजनामा काठमाडौं मोडल कलेज बालकुमारीको प्राङ्गणमा शुक्रबार एक बृहत् रोजगार मेला सम्पन्न भएको छ ।
विश्व बैंकले ‘डुइङ बिजनेस इन्डेक्स’मा नेपालको अवस्था खस्किएको प्रतिवेदन सार्वजनिक गरिरहेका बेला मुलुकको औद्योगिक तथा व्यावसायिक क्षेत्रमा ‘श्रम लागत’ एकैपटक बढेको छ ।
सरकारले वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारले तिर्नुपरेको चर्को सेवा शुल्कका बारेमा अन्तर्राष्ट्रिय फोरममा आवाज उठाउने भएको छ । मोरक्कोमा आयोजना हुने सुरक्षित, व्यवस्थित तथा नियमित आप्रवासनसम्बन्धी विश्वव्यापी सम्झौता (जीसीएम) मा नेपालले वैदेशिक रोजगारीमा शून्य लागत कार्यान्वयन गर्ने विषयलाई प्रमुखतासाथ उठाउने भएको हो ।
वैदेशिक रोजगारीबाट विभिन्न सीप आर्जन गरी स्वदेश फर्केका कामदारहरूको लागि निःशुल्क सीप परीक्षण गरी रोजगारी दिने गरी सरकारले कार्यक्रम शुरु गरेको छ । वैदेशिक रोजगारीबाट सीप, अनुभव र ज्ञान हासिल गरेर फर्के पनि आधिकारिक प्रमाणपत्र नहुँदा स्वदेश फर्केर बेरोजगार बस्नुपर्ने बाध्यता अन्त्य गर्न यो योजना ल्याइएको हो ।
कास्कीको अन्नपूर्ण गाउँपालिका–११ मेलाचेका २८ वर्षीय राहुल क्षेत्री आफ्नो अमेरिकाको पढाइ सकेपछि अहिले घान्द्रुक–घोरेपानी पदयात्रा मार्गअन्तर्गतको टाढापानीमा होटेल सञ्चालन गर्दैआएका छन् ।
जाजरकोट सदरमुकाममा एक जना युवा उद्यमीले बैंकबाट ऋण लिएर खोलेको उद्योगले धेरै युवालाई रोजगारी दिएको छ । भेरी नगरपालका–३ थाप्लेकी ३५ वर्षीया शारदा हमालले १० लाख रूपयाँको लगानीमा सुरु गरेको शारदा होजियारी उद्योगमा धेरै युवाले रोजगारी मात्र पाएका छैनन् उत्पादित वस्तुले समेत राम्रो बजार पाएको छ ।
रसुवागढी नाका सञ्चालन भएपछिसामान राख्ने (लोड–अनलोड) काम पाएपछि यहाँका महिलाले स्थानीयस्तरमै रोजगारीका अवसर पाएका छन् । रसुवा भन्सार कार्यालय टिमुरेका भन्सार अधिकृत एवं सूचना अधिकारी भूपेन्द्र कार्कीका अनुसार केरुङबाट आयात आएका कन्टेनर र ट्रकबाट परीक्षणका लागि सामान झिक्ने र राख्ने कार्यमा ७० प्रतिशत महिला कामदार भन्सार हातामा संलग्न रहेका छन् । कामदारको संख्या भने ५०० को हाराहारीमा रहेका छन् ।
सुदूरपश्चिम प्रदेशका आर्थिक मामिला तथा योजनामन्त्री झपटबहादुर बोहराले युवा पलायन रोक्दै युवालाई स्वरोजगार बनाउन १ अर्ब रूपैयाँको युवा स्वरोजगार कोष प्रदेश बजेटमै व्यवस्था गरिएको बताएका छन् । प्रेस संगठन अछामले साँफेबगरमा गरेको पत्रकार सम्मेलनमा मन्त्री बोहराले माघ मसान्तभित्र शैक्षिक प्रमाणपत्र धितो राखेर सहुलियत ब्याजमा ऋण दिने व्यवस्था गर्न लागेको जानकारी दिए ।
सुर्खेतमा प्रदेशस्तरीय श्रम तथा रोजगार कार्यालय स्थापना गरिएको छ । श्रम तथा व्यवसायजन्य सुरक्षासम्बन्धी सेवा प्रदान गर्न श्रम मन्त्रालयले कर्णाली प्रदेशस्तरीय कार्यालय राजधानी वीरेन्द्रनगरस्थित कालिन्चोकमा स्थापना गरेको हो । कार्यालयको श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री गोकर्ण विष्टले बुधबार उद्घाटन गरेका छन् ।
सल्यानका अधिकांश युवादेखि प्रौढसम्मका मानिस रोजगारीको खोजीमा कालापहाड तथा भारत जान थालेका छन् ।
सरकारले प्रतिष्ठानहरूमा विद्यमान श्रम कानुनको प्रभावकारी कार्यान्वयन भए–नभएको अनुगमन, नियमन र निरीक्षण गर्न श्रम अडिट गर्नैैपर्ने बाध्यकारी व्यवस्था गरेको छ । श्रम ऐन र नियमावलीको प्रावधानअनुसार प्रतिष्ठानलाई श्रमिकप्रति दायित्वबोध गराउन ‘श्रम अडिट मापदण्ड २०७५’ जारी गरेको हो ।
निजी र संगठित क्षेत्रमा कार्यरत श्रमिकलाई लक्षित गरेर सरकारले सबैभन्दा ठूलो सामाजिक सुरक्षा योजनाको भव्य कार्यक्रम गर्दै सुरुवात गरेको छ । सरकारले सुरु गरेको योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा कार्यक्रमले लाखौं श्रमिकलाई एकैसाथ सामाजिक सुरक्षाको दायरामा ल्याएको जनाएको छ ।
सरकारले सोमबारबाट देशभर लागू हुनेगरी योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा योजना सुरु गरेको छ । योजनाको पहिलो चरणमा प्रतिष्ठानस्तरका श्रमिकलाई सूचिकृत गरी स्वास्थ्य, दुर्घटना, अशक्तता, परिवार सुरक्षा र निवृत्तिभरणलगायतका सुविधा उपलब्ध हुने छ ।
जापानको सूचना प्रविधि (आइटी) क्षेत्रमा काम गदैं आएको ह्युमन रिसोसिया कम्पनीले नेपालका ३ वटा कलेजबाट दक्ष कामदारका रूपमा नेपाली आइटी इन्जिनियरलाई रोजगारीमा लैजाने भएको छ ।
आईएमई ग्रुपका अध्यक्ष तथा रोजगारदाता परिषद्का सभापति एवं नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका उपाध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले नेपालमा हालै जारी श्रमसम्बन्धी दुई छुट्टाछुट्टै कानुनका कारण देशमा लगानीको वातावरण बनेको बताएका छन् । श्रमिकहरूको वर्तमान आर्थिक अवस्था विषयमा एओटीएसद्वारा जापानको टोकियोमा आयोजित अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै उनले श्रम र श्रमिकहरूको सामाजिक सुरक्षासम्बन्धी कानुनमा भएको नयाँ व्यवस्थाबाट देशमा लगानीको वातावरण बनेको धारणा राखे ।
