श्रम, रोजजार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री गोकर्ण विष्टले आगामी जेठको मध्यावधिपछि प्रत्येक स्थानीय तहमा धेरै युवाले रोजगारी पाउने बताएका छन् । उनले प्रत्येक स्थानीय तहमा तीन÷चार सय युवाले रोजगारी पाउने भन्दै सरकार युवालाई नेपालमै रोजगारी दिन क्रियाशील रहेको बताए । गुल्मीको बडिगाड नदीमा ¥याफ्टिङ सञ्चालन कार्यक्रमको उद्घाटन गर्दै मन्त्री विष्टले जनतालाई मानवीय जीवन बाँच्ने गरी सामाजिक सुरक्षा योजनामा समेट्ने भन्दै आगामी बजेटले वृद्धवृद्धा तथा एकल महिलालाई दिइने भत्ता वृद्धि गर्नेसमेत जानकारी दिए ।
बेलायती सरकारले चार वर्षभित्र ४५ हजार नेपालीलाई रोजगारी दिने गरी रोजगारीका लागि कौशलता कार्यक्रम (सीप) अन्र्तगतको च्यालेन्ज फण्ड सार्वजनिक गरेको छ ।
सरकारले २०७५ सालमा ‘लुटको रामराज्य’ मानिएको वैदेशिक रोजगारीमा आमूल परिवर्तनको संकेत शुरु गरेको छ । आन्तरिक र वैदेशिक रोजगारीमा देखिएका बेथितिलाई अन्त्य गर्न सरकारले २०७५ साललाई कानुनी र नीतिगत तहबाट नै सुधार गर्दै लैजान खोजेको देखियो भने २०७६ सालमा यसलाई कार्यान्वयन गर्ने भनेको छ । यस क्षेत्रमा गर्नुपर्ने सुधार र चुनौती भने धेरै छन् । नेपालको आन्तरिक र वैदेशिक रोजगारीमा बढ्दो लुटतन्त्र कानुन अभाव र भएका कानुन कार्यान्वयनमा नआउनु नै मुख्य कारण हो ।
सरकारले लागू गरेको ‘फ्रि भिसा–फ्रि टिकट’सम्बन्धी व्यवस्थाको दुरूपयोग गरेर म्यानपावर कम्पनीले लाखौं रुपैयाँ लिने गरे पनि सरकारले अनुगमन गर्न नसक्दा लाखौ युवा ठगीमा पर्ने गरेका छन् । व्यवसायीले फ्रि भिसा फ्रि टिकटको नाममा लाखौं असुल्ने गरेपनि १० हजार रुपैयाँको मात्र भरपाई दिने गरेका छन् । व्यवसायीले कामदारबाट १ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्म लिने र कतिपय रोजगारदाता कम्पनीले भिसा खर्च, आतेजाते हवाई टिकटवापत दिएको शोधभर्ना शुल्क समेत लिने गरेको देखिएको छ ।
मलेसिया जाने श्रमिकको स्वास्थ्यमा परीक्षणमा केही पोलिक्लिनिकहरूको सिन्डिकेट तोड्दै सरकारले अब निजी तथा सरकारी अस्पतालबाट स्वास्थ्य परीक्षणको सुविधा उपलब्ध गराउने भएको छ । निजी अस्पताललाई सूचीकरणका लागि सरकारले आवेदन माग गरेसँगै यसअघिको सिन्डिकेट तोडिने भएको हो ।
विकास निर्मााण योजना सम्पन्न भएपछि नेता, समन्वयकर्ता र चन्दादातालाई सम्मान गरिने प्रचलन नौलो होइन । कहीँकतै सरकारी कर्मचारीहरुलाई समेत सम्मान गरिँदै आइएको छ । तर म्याग्दीको बेनी नगरपालिका–९ गलेश्वर हुँदै काउँलेगौंडा र पात्लेखेतसम्मको सडक स्तरोन्नति योजनामा भने उपभोक्ता समितिले आयोजनामा खटिएका श्रमिकलाई सम्मान गरेका छन् । बेनी नगरपालिकाबाट १९ लाख ३० हजार बजेट विनियोजन र ३ लाख ६४ हजार रुपैयाँ बराबरको जनश्रमदान गरि सडक स्तरोन्नति गरिएको उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष तेजेन्द्र बानियाँले बताए ।
पर्यटन व्यवसायबाट लमजुङका अधिकांश गाउँहरुले छलाङ मारेपछि मध्य नेपालको डढुवा गाउँमा पनि व्यावसायिक होमस्टे सुरु भएको छ । स्थानीय कला संस्कृतिको संरक्षण गर्दै गाउँमै रोजगारीको अवसर सृजना गर्न मध्यनेपाल–८ डढुवाका स्थानीयले होमस्टे शुरुवात गरेका हुन् । गुरुङ समुदायको बाहुल्य रहेको डढुवा गाउँमा व्यावसायिक होमस्टे शुरुवातको लागि स्थानीय लागिपरेका हुन् । होमस्टे प्रवद्र्धनको निम्ती मध्यनेपाल नगरपालिकाले विशेष सहयोग गरेको छ ।
१० महिनादेखि रोकिएको मलेसियाको रोजगारी औपचारिक रूपमा खुला गरिएको छ । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले नयाँ प्रक्रियाका लागि स्वास्थ्य परीक्षण मापदण्ड निर्धारण गरेर स्वास्थ्य संस्था छनोट गरिरहेका बेला पहिलो चरणमा कलिङ भिसा आइसकेका युवाको लागि मलेसिया खुला गरेको हो ।
पूर्वश्रम तथा रोजगारमन्त्री कमल चौलागाईं मुलुकको लाइफलाइन नै वैदेशिक रोजगार भइसकेको बताएका छन् । सञ्चार केन्द्र नेपालले गरेको अन्तक्र्रियामा पूर्वमन्त्री चौलागाईंले वैदेशिक रोजगारबाट आउने रेमिट्यान्सले भारतसँग व्यापार नाफा र घाटाको काम गरिरहेकाले नेपालीका लागि बैदेशिक रोजगार अपरिहार्य भएको तर्क गरे । उनले मुलुकको अर्थतन्त्र नै रेमिट्यान्सले धानेको भन्दै वैदेशिक रोजगार रोकिए नेपालीको जनजीवन नै धरासायी हुन सक्ने बताए ।
नेपाली कामदार जापान पठाउने सम्बन्धमा अन्तिम निर्णयका लागि नेपालले जापानका ४ मन्त्रालयसँग अनलाइन छलफल (भिडियो कन्फरेन्स) गर्नेे तयारी गरेको छ । नेपाली श्रमिक जापान पठाउने सम्बन्धमा दुई देशबीच सहयोग समझदारी (एमओसी) लाई कार्यान्वयनको चरणमा लैजान छलफल हुन लागेको हो । छलफलको मिति तय नभए पनि नेपाल र जापानका प्राविधिक टोलीबीच यो हप्ताभित्रै छलफल गर्ने गरी यसका विषयवस्तु तयार गरिएका छन् ।
नेपाली श्रमिक माग गर्ने सम्बन्धमा नेपाल र जापानबीच श्रम समझदारी (एमओसी) भएसँगै जापानका रोजगारदाताले केयर गिभर र क्लिनिङ क्षेत्रमा नेपाली युवा लैजाने सम्बन्धमा छफफल अघि बढाएका छन् । दुई देशबीच चैत ११ गते श्रम समझदारी भएपछि प्राविधिक टोलीले कस्ता श्रमिक लैजाने भन्ने सम्बन्धमा छलफल गरिरहेका बेला जापानका नर्सिङ र सफाई क्षेत्रका रोजगारदाताले नेपाली पक्षसँग अनौपचारिक छलफल अघि बढाएका छन् । नेपाल र जापानबीच समझदारीमा विभिन्न १४ क्षेत्रमा नेपाली कामदार माग गर्ने जनाइए पनि नर्सिङ र सफाई क्षेत्रमा नेपाली कामदार लैजाने सम्बन्धमा छलफल सुरु भएको श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले जनाएकोे छ ।
झापा । कुनै समय पुरुषको एकाधिकार रहेको उद्यम क्षेत्रमा पछिल्लो समय महिलाले राम्रो पकड जमाएका छन् । आर्थिक स्तरोन्नतिसँगै समाजका लागि केही गरौँ भन्ने लक्ष्यका साथ उद्यममा पकड जमाउन सफल भएका हुन्, झापाका उद्यमी महिला । आवश्यक खर्च जुटाउन श्रीमान् र परिवारका अन्य सदस्यसँग निर्भर हुने महिला अहिले सफल उद्यमी महिलाको परिचय बनाइसकेका छन् । महिला उद्यमी संघ झापामा आबद्ध महिलाहरू सामूहिक र व्यक्तिगत रुपमा व्यवसाय गर्दै आएका छन् ।
विदेशमा कार्यरत लाखौ नेपाली श्रमिकको गुनासो सम्बोधन हुन महिनौं लागिरहेका बेला अब श्रममन्त्रीले नै सोभैm गुनासो सुनुवाई गर्नेगरी व्यवस्था गरिएको छ । वैदेशिक रोजगारीमा ठगिका पीडित, विदेशमा अलपत्र बिरामी, मृत्यु र झुटा मुद्दामा जेल परेका नेपाली श्रमिकले तत्काल सम्बोधन गर्न श्रम मन्त्रीलाई सोभैm गुनासोसमेत गर्न सक्नेछन् ।
रोजगार अनुमति प्रणाली (ईपीएस) अन्तर्गत भाषा परीक्षाका लागि यस वर्ष सबैभन्दा बढी आवेदन परेको छ । आइतबार आवेदन दिने अन्तिम हो । साँझ ८ बजेसम्म ९२ हजार युवाले कोरियाली भाषा परीक्षाका लागि आवेदन दिएका छन् । राति १२ बजेसम्म आवेदन दिने समय बाँकी रहेकाले अझै थपिनसक्ने जनाइएको छ ।
१० वर्ष विदेशमा बसेका दलबहादुर रानाभाटलाई नेपाल आएपछि विदेश जाने मन लागेन । विदेशमा अर्कैको काम गरेका रानाले अर्घाखाँचीको सन्धिखर्कमा आफ्नै व्यवसाय सञ्चालन गरेका छन् । ८ वर्ष मलेसिया र २ वर्ष सिंगापुरमा बिताएका रानाले राहदानी दराजमै राखेर व्यापार व्यवसायमा लागे । “विदेशमा अरूको काम गरिन्थ्यो, यहाँ आफ्नै काम गरिएको छ, परिवारसँग बसिएको छ, यहाँ नै आन्नद छ,” रानाले भने, “अब विदेश जाने मन छैन, नेपालमै सक्दो व्यापार व्यवसाय गरेर बस्ने हो,” उनले भने ।
